Publikacja dr inż. hab. Edyty Hewelke, prof. SGGW z KKŚiT w czasopiśmie Agriculture, Ecosystems & Environment (200 pkt MNiSW, IF 6,4)
Interdyscyplinarna i międzynarodowa współpraca badawcza dr inż. hab. Edyty Hewelke, prof. SGGW zaowocowała publikacją pt. „Effect of 55 years of different soil management on soil physical properties and stability of soil organic matter.”
Celem badań było określenie wpływu zarządzania agro-ekosystemami na właściwości fizyczne gleby i stabilność materii organicznej gleby (SOM). 55-letnie, długoterminowe doświadczenie polowe w Kownie na Litwie pozwoliło na kompleksową ocenę wpływu monokultur żyta i kukurydzy, z nawożeniem mineralnym i bez nawożenia, intensywnego sześcioletniego płodozmianu i ugorów na właściwości gleby w warstwie 0–20 cm. Parametry fizyczne gleby (retencja wody, hydrofobowość i stabilność agregatów) oraz charakterystyka SOM, w tym zawartość całkowitego węgla organicznego (TOC), skład frakcyjny (kwasy fulwowe, kwasy huminowe, huminy) oraz właściwości molekularne humin, zbadano za pomocą analizy elementarnej, UV-Vis, spektroskopii fluorescencyjnej oraz 13C-CPMAS NMR.
Wyniki potwierdziły, że ugory zmniejszają stabilność agregatów i ograniczają zawartość TOC. Natomiast intensywny, sześcioletni płodozmian zwiększył stabilność agregatów, retencję wody i zawartość TOC, podczas gdy woda dostępna dla roślin pozostała niezmieniona, co podkreśla znaczące korzyści środowiskowe płodozmianu.
Nawożona monokultura żyta charakteryzowała się większą ilością wody dostępnej dla roślin. Monokultury powodowały wzrost hydrofobowości gleby przy niskiej wilgotności gleby. Korzystny wzrost TOC w odpowiedzi na płodozmian skutkował zwiększeniem udziału kwasów huminowych i fulwowych, podczas gdy struktura humin w tych glebach wskazywała na bardziej alifatyczną strukturę. Właściwości humin w nienawożonych monokulturach, zwłaszcza w życie, były podobne do tych w ugorach, odzwierciedlając wyższy udział dobrze przetworzonego materiału próchnicznego. Przeprowadzone badania wykazały, że integracja roślin strączkowych, nawozów organicznych i różnorodności upraw ma kluczowe znaczenie dla długoterminowego zdrowia gleby i odporności na stres klimatyczny w agro-ekosystemach.
Szczegóły można znależć w artykule https://doi.org/10.1016/j.agee.2025.110005
