Badania
Tematyka badawcza Katedry Kształtowania Środowiska obejmuje:
- Gospodarowanie wodą na obszarach niezurbanizowanych w aspekcie adaptacji do zmian klimatu.
- Inżynieria ekologiczna w kształtowaniu i rekultywacji środowiska oraz zapobieganiu jego zanieczyszczeniom.
- Zachowanie i przywracanie właściwego stanu przedmiotów ochrony na obszarach Natura 2000 i innych prawnie chronionych.
- Podstawy projektowania i eksploatacji systemów melioracyjnych.
- Precyzyjne gospodarowanie wodą w rolnictwie i leśnictwie w aspekcie zmian klimatu i jego ochrony.
- Racjonalne wykorzystanie torfowisk z uwzględnieniem wpływu zmian klimatycznych na bilans wodny gleb torfowo-murszowych.
Realizowane projekty badawcze:
Biostrateg III INOMEL
„Innowacje technologiczne oraz system monitoringu, prognozowania i operacyjnego planowania działań melioracyjnych dla precyzyjnego gospodarowania wodą w skali obiektu melioracyjnego.” Umowa nr Biostrateg3/347837/11/NCBR/2017. Kierownik: Edmund Kaca
Zachodzącym w ostatnich dekadach zmianom klimatycznym (wzrost temperatury, okresy bezdeszczowe) towarzyszą często ekstremalne zjawiska pogodowe jakimi są bardzo często pojawiające się susze atmosferyczne i glebowe oraz krótkotrwałe intensywne nawalne opady atmosferyczne. Powyższe zjawiska są bardzo szkodliwe dla produkcji rolniczej. Dotyczy to coraz większych obszarów w Europie jak i na świecie. W oparciu o wieloletnie doświadczenie naukowe i praktyczne KKŚ w ramach projektu finansowanego przez NCBiR Biostrateg 3 „INOMEL” przyczyniła się do opracowania 2 modeli komputerowych: MOP/D i MOP/S umożliwiających wspomaganie planowania prawidłowej wodooszczenej gospodarki wodnej na obiektach melioracyjnych (systemy drenarskie, systemy nawodnień podsiąkowych) w perspektywie 7 dni w oparciu o bieżący monitoring wymaganych parametrów na obiektach melioracyjnych i krótko terminowej (7 dniowej) prognozy agrometeorologicznej. Zastosowanie tych modeli nie tylko przyczyni się do sprawniejszego zarządzania systemami melioracyjnymi, ograniczy pobór wody do nawodnień ale przyczyni się również do uzyskiwania stabilniejszego poziomu plonów niezależnie od panujących warunków klimatycznych. Przykładowo efektywność ekonomiczna zastosowania tych modeli na systemach nawodnień podsiąkowych użytków zielonych wskazuje na średni przyrost plonu siana od ok. 1,5 do 3,4 Mg ha -1, co przełoży się na podniesienie zaktualizowanych przychodów netto (NPV) zysków od ok. 1,5 do 13,1 tys zł ha-1.
MINIATURA 3
“Czynnik temperaturowy w optymalizacji immobilizacji metali ciężkich w glebie poddawanej wspomaganej fitostabilizacji”. Kierownik: Maja Radziemska
Problem zanieczyszczenia środowiska naturalnego wynika w dużej mierze ze wzbogacania metalami ciężkimi gleb, wód oraz powietrza, które są do niego wprowadzane w wyniku działalności człowieka – przede wszystkim wydobycia surowców, spalania paliw kopalnych, oczyszczania ścieków, składowania odpadów, oraz produkcji przemysłowej. Wspomagana fitostabilizacja polega na wykorzystaniu roślin do immobilizacji zanieczyszczeń w glebie oraz chemicznej stabilizacji metali ciężkich z zastosowaniem różnych nieorganicznych lub/i organicznych dodatków doglebowych Chociaż technika ta jest znana, to jej skuteczność w zmieniających się warunkach środowiskowych nie jest poznana i wymaga głębszego zrozumienia. Zmiany sezonowe mogą mieć złożony charakter oddziaływań na ekosystemy glebowo-roślinne. Istnieje niewiele dowodów na to, jak zamarzanie i rozmrażanie zanieczyszczonego gruntu wpływa na skuteczność wspomaganej fitostabilizacji. Mając na uwadze powyższe zrealizowano pilotażowe działanie, którego celem było określenie skuteczności wspomaganej fitostabilizacji gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi pod wpływem zmian warunków temperaturowych.